Monthsary

Komentaryo

Ni Dodong Mondragon

                Hapit na mausa ka bulan sukad ang ang dakong panghitabo nga mitay-og sa katawhan sa San Carlos. Panahon sa among paniudto nga mikalit lang nga miuyog ang among balay. Kusog and pagkauyog nga ang ubang mga butang nga gipatong nangahulog. Ang kusog nga linog milungtad milungtad ug 15 ngadto sa 20 sigundos sa akong bana-bana.

                Ang nakapaukay kaayo sa katawhan mao ang mga tabi-tabi bahin sa tidal wave o tsunami nga modangat kuno sa atong dakbayan. Samtang nagpahulay mi human sa paniudto, amo lang namatikdan nga ang mga tawo sa silingan naglumba ug dagan paggawas sa National Highway. Akong gisusi kung ngano. Matud pa nila, mihubas kuno ang dagat ug daghan ang nangahadlok nga dunay mahitabo nga tsunami nga molunop sa dakbayan. Busa nanggawas sad mi ug nagbarong-barog sa dalan aron sa dugang kasayuran. Didto among nakita nga daghan na kaayong mga tawo nga nagpanon ug lakat padulong sa kabukirang dapit tungod kay nahadlok sa dakong tubig. Maong naglumba intawon ug panghipos ang mga tawo kutob sa ilang madala aron paglagiw ngadto sa dapit nga dili maabot sa tubig.

                Duna koy  gi-pangutana kung tinuod ba nga nahubas ang dagat. Matod pa niya nga gikan pa kuno sya sa pantalan ug ang tubig sa dagat ana-a ra man. Bisan pa niining maong impormasyon kadaghanan sa among silingan nangahadlok gihapon ug naglumba ug nangadto sa kabungturan. Basi kuno ug maparehas ta sa Japan.

                Ako silang gisultian nga sigun sa akong nahibal-an ang tidal wave sulagma ra kaayong mahitabo. Kung dunay dakong linog ug ang yuta sa ilawon sa dagat moliki kini pag-ayo, ang tubig soyupon sa dakong liki hinungdan nga mahubsan ang kabaybayonan. Sa napuno na ang liki, mobalik ug paglawon ang dagat ug ang tubig mobul-og patubang sa mala. Kung ang kabaybayon nag-atubang ug dakong dagat .                           Kining atong dapit sa San Carlos nag-atubang man lang ni ug gamay nga dagat, ang Tañon Strait.

                Nianang gabhiuna akong namatikdan nga kalabanang balay sa among silingan ngitngit kay wala may nagpuyo.

                Durante sa akong pagtindog-tindog sa dalan sa highway akong nakita ang nagpanon nga mga tawo padulong sa kabukiran apan wala gyud koy nakita o nahibal-an nga may otoridad nga mihatag ug hustong kasayuran sa mga tawo. Ang patrol sa pulis milabay-labay apan wala gyud mohunong aron makighinabi sa mga nagpanon. Sa sunod unta kung may panghitabo susama niadtong Pebrero 6, kung duna tay local nga Crisis Management Council molihok unta dayon aron sa pag-abiso ug paghatag igong kasayuran ngadto sa publiko aron ang mga tawo makapreparar sa paghimo sa hustong lakang aron malikayan ang wala kinahanglanang kahadlok.